Het genormaliseerde boekhoudplan (GBP) dat wordt gebruikt bij de overheid verschilt van het gebruikte rekeningenenstelsel in de privésector, MAR of ARS genaamd, naar (minimumindeling van het) algemeen rekeningenstelsel. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moeten de diensten van de regering (GOB en de autonome bestuursinstellingen (ABI's) hun boekhouding voeren op basis van het genormaliseerd boekhoudplan (GBP)¹.

¹Art 50 van de Ordonnantie houdende de Codex van de openbare financiën van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Het genormaliseerd boekhoudplan werd vastgesteld bij het koninklijk besluit van 10 november 2009 tot vaststelling van het boekhoudplan van toepassing op de federale Staat en op de gemeenschappen, de gewesten en de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie. Er wordt vaak naar verwezen als "het GBP".

3.1 Verschillende soorten derden

Bepaalde rekeningen van het genormaliseerde boekhoudplan (GBP) zijn gedifferentieerd volgens de soort derde. In de balans komt dit vooral tot uiting op het niveau van de vorderingen en de schulden. De traditionele rekening 400000 CLIËNTEN van de MAR is in het GBP bijvoorbeeld opgesplitst in 3 rekeningen:

In de resultatentrekening , komt dit tot uiting op het niveau van de werkings- en investeringssubsidies en de financiële kosten/opbrengsten. In die rekeningen wordt ook een onderscheid gemaakt tussen aan het GBP onderworpen derden en niet aan het GBP onderworpen derden. Voor aan het ARS onderworpen derden wordt een bijkomend onderscheid gemaakt tussen derden die tot dezelfde institutionele groep² behoren en derden van een andere institutionele groep (IG).

De aan het GBP onderworpen derden zijn meer bepaald de federale overheid, de gewesten, de gemeenschappen, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en diensten/instellingen die ervan afhangen. De niet aan het GBP onderworpen derden zijn alle andere derden.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een institutionele groep die is samengesteld uit de GOB en de ABI's. Het betreft aan het GBP onderworpen derden van dezelfde IG. Bepaalde transacties die binnen deze groep plaatsvinden, moeten geboekt worden in specifieke rubrieken van het GBP. Het betreft de zogeheten "interco's" (intercompany-transacties), die een tegenpost hebben in de boekhouding van een andere geconsolideerde entiteit en die geëlimineerd dienen te worden.

De werkingsdotatie die een ABI van de GOB ontvangt wordt bijvoorbeeld geboekt in opbrengstenrubriek 769 in de rekeningen van de ABI en in de kostenrubriek 679 in de rekeningen van de GOB. Bij de consolidatie worden deze "spiegelrekeningen" indien nodig herwerkt en vervolgens geëlimineerd. Een volledige lijst van de "interco"-rubrieken is bij deze fiche gevoegd.

Afhankelijk van hun aard mogen evenwel niet alle transacties opgenomen worden in rubrieken die bestemd zijn voor derden van dezelfde institutionele groep. Voorbeeld: ontvangsten uit verkoop, loonkosten, fiscale ontvangsten, enz.

Bij de consolidatie worden de hieronder vermelde rubrieken van het GBP ("interco's") afgestemd, indien nodig herwerkt en onderling geëlimineerd. In de rechtste kolom is de code van de begrotingsrekening vermeld die betrokken is bij het boeken van een verrichting in een van de GBP-rubrieken. Artikel 54 van de Ordonnantie houdende de Codex van de openbare financiën van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest preciseert immers dat de begrotingsboekhouding op geïntegreerde wijze in relatie met de algemene boekhouding wordt gevoerd en dat ze een permanente opvolging mogelijk moet maken van de begrotingsuitvoering van elke boekhoudkundige entiteit.

3.2 Ontbreken van rekeningen voor kapitaalsubsidies en afschrijvingen op kapitaalsubsidies

Sommige ABI's die een investeringsdotatie ontvangen voor de aanschaf van vaste activa boeken deze dotatie op een passiefrekening en meer bepaald een rekening "kapitaalsubsidies" en schrijven ze af in hetzelfde tempo als de vaste activa die ermee gefinancierd werden. Het GBP voorziet niet in deze boekingsmethode. Daarom werd een subrubriek 1015 gecreëerd binnen de rubriek 101 van het netto-actief. De algmene rekeningen voor kapitaalsubsidies zijn hieraan gekoppeld. De afschrijvingen op de subsidie worden geboekt in rubriek 789 als de subsidie afskomstig is van het BHG en in de rubrieken 789 tot 788 als ze van een andere institutionele groep afkomstig is.

3.3 Rubriek 687 van het GBP

Ook de rekening 687 werd uitgesplitst, meer bepaald naar 6871 en 6872. Rekening 687 komt immers 2 maal voor in de resultatenrekening zoals die gepubliceerd wordt overeenkomstig het KB van 10/11/2009. Het was dus nodig volgende rekeningen te onderscheiden:

- 687 "Kapitaalbelastingen verschuldigd door de boekhoudkundige entiteit"
- 687 "Kapitaaloverdrachten naar andere institutionele overheden dan die waaronder de boekhoudkundige entiteit ressorteert"

3.4 Financiële deelnemingen

Wat de financiële deelnemingen betreft, stellen we een verschil vast tussen de MAR en het GBP. In de privéboekhouding (MAR) worden de deelnemingen immers geboekt in subklasse 28, terwijl ze in de overheidsboekhouding (GBP) aangerekend worden in subklasse 27. Ook de indeling van de deelnemingen is verschillend, in die zin dat in het GBP een onderscheid gemaakt wordt tussen volledige, meerderheids- of minderheidsparticipaties.

3.5 Link tussen GBP en ESR-code

Een andere bijzonderheid van het GBP bestaat erin dat het GBP naast de klassen 1 tot 5 van de balansrekeningen en de klassen 6 en 7 van de resultaatrekeningen twee klassen voor de begrotingsrekeningen omvat (8 en 9). Deze klassen zijn gebaseerd op de economische classificatie. Voor uitgaven wordt het cijfer 8 toegevoegd voorafgaand aan de economische code en voor ontvangsten het cijfer 9.

Artikel 54 van de Ordonnantie houdende de Codex van de openbare financiën van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest preciseert dat de begrotingsboekhouding op geïntegreerde wijze in relatie met de algemene boekhouding wordt gevoerd en dat ze een permanente opvolging mogelijk moet maken van de begrotingsuitvoering van elke boekhoudkundige entiteit.

In SAP.regionaal worden "alle verrichtingen met een financiële afwikkeling, die voor eigen rekening tot stand worden gebracht met derden" (artikel 13 van de Ordonnantie houdende de Codex van de openbare financiën van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) gelijktijdig geboekt in een rubriek van het GBP en aangerekend binnen de klassen 8 en 9 van het GBP via economische codes.

²Met institutionele groep worden de entiteiten bedoeld waaruit de centrale overheid bestaat, zijnde de federale overheid, de gewesten, de gemeenschappen en de gemeenschapscommissies. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en zijn ABI's vormen samen een institutionele groep. De Franse Gemeenschap (en de instellingen die ervan afhangen) vormen een tweede groep, het Vlaams Gewest (en de instellingen die ervan afhangen) een derde enz.

4.1 ABI buiten SAP.regionaal:

De overeenstemming tussen het boekhoudplan van elke ABI en het GBP werden in Excel geregistreerd. Ze zijn geïntegreerd in de SAP FC-consolidatiesoftware via SAP FIM.

4.2 ABI binnen SAP.regionaal:

De oorspronkelijke overeenstemming is opgenomen in de consolidatiesoftware. Op basis daarvan werd de overeenstemming in SAP REG tot stand gebracht. Nieuwe wijzigingen van de mapping worden evenwel eerst in SAP REG verwerkt. Als er wijzigingen worden aangebracht in SAP REG, moeten deze handmatig worden doorgevoerd in SAP FIM. 

Volledige lijst van de "intercompany"-rubrieken